İLÇENİN GENEL OLARAK TANITIMI

A-Tarihi ve Coğrafi Yapısı:

a)Tarihi:
      İlçenin tarih öncesi yaşantısına dair kesin delil olmamakla beraber, ilçe hudutları dahilinde ve çeşitli yörelerinde ilk çağlardan Hititler, Lidyalılar, Frigler, Romalılar ve Bizanslılar döneminden kalıntılara rastlanılması, bölgenin eskiden beri yerleşim ve uygarlık muhiti olduğu ve Anadolu tarihinin Proto (Ön Hititler) ile başlangıcı olan M.Ö. III. Yüzyıllarda insan varlığı görüldüğü sanılmaktadır.

     Verimlilik, kışlaya elverişli iklim şartları bölgenin Hititler devrinde yerleşme alanı olarak seçilmesine imkan verilmiştir. M.Ö. 1200 yıllarında boğazları geçerek Anadolu’ya saldıran Friglerin bu bölgeye yerleştikleri anlaşılmaktadır.

     Çiftçi, çoban bir millet olarak Friglerin vadide ve ovada tarım yaptıkları, bugünkü yaylalarda hayvan besledikleri, ilçenin kuzeyinde kalan ve gavur evleri olarak adlandırılan 4 – 5 katlı binalar halen varlığını gösteren Solaklar köyündeki mağaralar devrin yaşantısını simgelemektedir.

     Bölge, Frig uygarlığının yıkılmasıyla Lidyalılar’ın nüfusuna girmiş M.Ö. 64 yılında Romalıların ve sırasıyla Bizans İmparatorluğunun idaresi altına girmiştir. Bölgede uygarlık bu dönemde başlamıştır. Bunun canlı kanıtı olarak Kesenözü köyündeki Bavlum Kaplıcaları, ayrıca Dedeler, Kesenözü, Solaklar Köyü, Kaşbıklar Köyü, Muslar mahallesindeki mağaralar ve Çeltikdere köyünde bulunan Kilise kalıntısı olarak görülmektedir.

     Türklerin Anadolu’ya geldikleri tarihlerde, bu bölgede bulunan Bizanslılar bölgenin doğu kısımlarını almışlardır. Haçlı seferleri sırasında da Türklerden Selçuklu sultanlığının Oğuz beyleri Bizans sınırını aşarak bölgede Yağma, Yuva ve Dodurga boylarını oluşturarak bölgeye tamamen hakim olmuşlardır.

     Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan sonra bu olaylar ve bu beylikler daha genişlemiş, bölge Mudurnu kasabasına bağlı Çarşamba bucağı olmuştur. Mondros Mütarekesi ile lav edilen Osmanlı ordusundan dönen askerlerin halka baskısı eşkiyalık şeklini almış ve büyük huzursuzluklara neden olmuştur.

     Nahiye merkezindeki Medresenin Müderrisi Hafız Sadık efendi bu şiddetin Ankara’da kurulmakta olan Milli Hükümet tarafından yapıldığını öne sürerek halkı tahrik etmiş ve Milli Hükümete karşı bölgede isyanlara kalkışılmıştır. Eşkiyalardan Alpağutlu Mahmut Ağa, Taşoluklu Kara Mehmet gibi kişiler isyanlara dini alet ederek ve Nahiye Müdürünü yakalayarak hapsetmişlerdir. Halkı Nallıhan kasabasına yürüterek Kaymakamı öldürüp, ilçe yönetimi aralarında paylaşmışlar ve Ankara’ya hareket etmişlerdir. Haberi alan Milli Hükümet isyanları bastırmak üzere Akif Bey komutasında bölgeye kuvvet göndermiş ve isyanlar Güneyce, Alpağut ve    Musasofular köylerinde bastırılarak ele başları kurşuna dizilmiş ve müfreze Hacıoğlan mahallesinde karargah kurmuştur.
     Bunun üzerine Bolu isyanlarını bastırmak üzere giden Binbaşı Akif Bey Karacasu mevkiinde Şehit olmuştur. Bolu isyanlarının bastırılmasından sonra halk sade yaşantısına başlamıştır. Şimdiki ilçe merkezinin bulunduğu yer eskiden Keskinli köyü olarak bilinmekte olup, 1911 yılında Bolu il merkezine bağlı Çarşamba adı altında Bucak merkezi kurulmuştur. 50 köy ve 10.000 kadar nüfustan ibaret olan Çarşamba bucağı 1946 yılında 4869 sayılı yasa ile SEBEN İLÇESİ olmuştur.

b)Coğrafi Yapısı:
     İlçemiz 40-41 kuzey paralelinde, 31-32 doğu meridyeni üzerinde bulunmaktadır. Batı Karadeniz bölgesinde girmekle beraber  İç   Anadolu ile sınır teşkil eder. Doğuda  Kıbrısçık, batıda Mudurnu,   güneyinde Nallıhan ilçesi ve kuzeyde Bolu ili ile çevrilidir.

     Doğuda bulunan Köroğlu dağları kuzeyden devam ederek Seben dağları ile batıda birleşerek ilçenin kuzeyinde yükselen bir hat oluşturulur. Bu nedenle, ilçenin kuzeyi yüksek dağ kitlesi ve dağlık ,ormanlık alanlarla kaplı olup, güneyi düzlük ve ihtiyar dağlarla çevrilidir. İlçe merkezi, Aladağ çayı vadisinde kurulmuş olup,denizden yüksekliği 750 metredir.

     İlçenin yüzölçümü 664 Km² olup, genel olarak arazi engebelidir. Toprak genellikle Karter Kilyassasından oluşmakla birlikte az miktarda andasedid vardır. Köroğlu dağlarında doğup, Seben yaylarından geçerek Mudurnu hududundan sonra doğuya yönelip ilçeyi baştan başa kat eden Aladağ çayı ilçenin belli başlı akarsuyunu teşkil etmektedir.

     Aladağ çayını besleyen Asar deresi , Çatak deresi, Korucuk köyünden gelen su , Çıkan deresi, Kaz deresi, Bozyer deresi ve Kınıkçı deresi vardır. Bu derelerin suları yaz aylarında gerek suların çekilmesi ve gerekse tarımsal sulamalar sebebiyle yok denecek kadar azalmakta, Bahar aylarında ise karların erimesi ve yağmur suları ile çoğalmaktadır. Karların ani erimeleri sonucunda bu dereler yatakları etrafında bulunan tarım arazilerine zaman zaman büyük zararlar vermektedir.

    İklim olarak , Batı Karadeniz ve İç Anadolu arasında, Bolu ve civarı iklimine göre ayrı bir iklim karakteri göze çarpar. Yüksekliği az olması , kuzeyde gelen soğuk rüzgarların Aladağ tarafından tutulması buna mukabil kış aylarında güney ve güneybatıdan gelen sıcak fön tipi rüzgarların esmesi gibi yüzey şekillerinin de kendisine has bir iklim karakteri vardır. Yağışlar genellikle ilkbahar aylarında yağar. İlçemizin 2000 yılı yağış ortalaması (428.5) Kg/m² dir.

B-Nüfus Durumu:

     2000 yılında yapılan genel nüfus sayımına göre ilçemizin merkez nüfusu (4316), Köylerin toplam nüfusu (4519)  olmak üzere toplam nüfusumuz (8835) tir.

C-İdari Durumu:

     İlçemiz merkezde olmak üzere (1) Belediye , Belediyeye bağlı olarak Çarşı ve Keskinli Mahallesi olmak üzere 2 mahalle muhtarlığı ve 29 köyümüz vardır. Bunlardan Çarşı Mahallesi Aladağ çayı vadisinde kurulmuş ve yerleşim düzeni iyi ve imara uygundur. Belediye imar planının uygulamasında itina gösterilmekte olduğu için kaçak yapılaşma ve gecekondu bulunmaktadır. İlçemiz deprem bölgesi olması sebebiyle 3 kata kadar inşaat müsaadesi verildiğinden , ilçede çok katlı büyük binalara rastlanmaktadır.

     Keskinli Mahallesi ve muhtarlık olmayan Hacıoğlan ve İliğ gibi yerleşim yerlerinde binaların %85'i ahşap yapı olup, yerleşme durumları imar planı dahilinde değildir. İlçeye bağlı 29 köyden; Kızık, Kuzgölcük ve Kabak Köyleri Orman içi ve dağlık alanda, Dereboy,Değirmenkaya, Dedeler, Nimetli Alpağut, Gökhaliler, Bozyer, Kaşbıyıklar Köyü, (Bıyıklar Mahallesi), Hoçaş, Susuz Köyü, (Çatak mahallesi ), Çeltikdere köyleri Aladağ çayı vadisinde, Kesenözü Köyü Ahça çayı vadisinde, geriye kalan 17 köyümüz ise dağlık ve kırsal kesimlerde kurulmuş bulunmaktadır.

     İlçeye bağlı köylerde evler toplu olarak bir araya yerleştirilmiş olup, dağınık değildir. Ancak bazı köylerin mahalle gibi ayrı yerleşim alanları bulunmakta ise de, bu mahallelerde toplu bir şekilde kurulmuştur. Köylerdeki halkın geçim kaynağını büyük bir kısmı hayvancılığa dayalı olması sebebi ile araziye fazla önem verilmemiştir. Bu nedenle dağlık ve kırsal alanlar yerleşim alanı olarak seçilmiştir.

D-Sosyal Durum:

a)Konut:
     İlçe  merkezinde  ve  köylerde  resmi   binalar  dışındaki  konutlar  çoğunlukla  ahşap  ve   kargır  yapılara sahiptir.  Son   yıllarda  çağa   uygun   konutlar   yapılmaya  başlanmıştır.    Şehir   merkezinde   imar   planına   göre 3 kattan fazla konut yapımına müsaade edilmediğinden ilçede  ana   cadde  dışında  çok  katlı  binalara rastlanılmaktadır.

     Köylerimizde konutlar  iki  katlı  ahşap   yapılar  şeklinde  yapılmıştır.  Köylerimizde  ki   konutların zemin katları   hayvan  ahırı  olarak    kullanılmakta,   1980   yılından   sonra   ekonomik  güçlenmenin  de  etkisi  ile yapılaşmalar    teknolojik   sisteme   uydurulmaya  çalışmakta   olup,  köylerdeki  açık helaların  yerini kapalı fosoptik çukurları ve kanalizasyon şebekeleri almaya başlamıştır.   İlçemizde  Pavli    Kaplıcaları  bölgesinde   264 yataklı, ilçe merkezinde ise 24 yataklı konaklamı yeri bulunmaktadır.

b)Sosyal Yaşantı:
     Klasik  Anodolu  kültürüne    sahip  halkımızın  sosyal  yaşantısı  tarla,   bağ,  bahçelerinde   ve   sürülerin peşinde    kendi   işini   yapma   şeklinde    geçmektedir.   Bu  yüzden  bölgeler  arasında   yaşam  önemli  bir değişiklik göstermez.

     İlçemiz ve köylerinde iş hayatı tarım hayvancılık ve orman işçiliğine dayalı genel de mevsimlik bir özellik gösterir. Mevsimler gereği iş koluna göre kadınlar ve erkekler çalışma grupları şeklinde iş görme   yönünde bir uygulama  vardır.   İş   hayatının    genellikle   mevsimlik   olması,   sinema,    tiyatro,   sportif   faaliyetler  vb. faaliyetlerin azlığı nedeniyle kahvehaneler yaygındır. Halkımız boş zamanlarını ya bu tür yerlerde geçirir, yada ilçemiz  mülki   hudutları   dahilinde    ormanlık   alanlarda   geliştirilmiş    piknik  ve   mesire   yerlerini   çıkmak sureti ile kullanırlar.        

     İlçemizde  iş alanı  ve sanayileşmenin    yetersiz   olması  sebebi  ile  dışarıdan göç almamıştır. Bu nedenle gelenek,  görenek,  örf   ve    adetlerine  bağlı, kanun ve nizamlara saygılı devletine ve milletine bağlı bir halk topluluğu vardır. İlçe halkının tamamı  Müslüman dır. Farklı  Dil,  Din  ve  Irk tan kimse bulunmaktadır. Yeni aile oluşumları  ve evlilikler de  ilçe içinde olması sebebi ile genellikle aileler birbirleri ile akraba durumunda olmaları sebebi ile zabıtai suçlar yönünden fazla olaylar da olmamaktadır.

E-Eğitim ve Kültür:

      İlçe merkezinde 1965 yılında açılan Ortaokul, temel eğitimden sonra kültürün ve eğitimin gelişmesine öncülük etmiş ve aynı binada 1975 yılında Seben Lisesi açılmış olması ile eğitim ve kültür seviyesini daha da ileriye götürme imkanı doğmuştur. İlçemizde Okuma-Yazma oranı %97’dir.

     1993-1994 öğretim döneminde Seben Lisesi Çok Programlı Lise’ye dönüştürülerek, Giyim bölümü ve Muhasebe bölümleri ilave edilmiş, daha sonra öğretmen ihtiyacının karşılanamaması sebebiyle Muhasebe bölümü iptal edilmiştir. Lise ve dengi okul mezunu olup, Üniversiteyi kazanamayan %80’i erkek olan öğrencilerimiz için Endüstri Meslek Lisesinin bölümlerinden olan öncelikli olarak Ağaç İşleri bölümünün açılması daha da uygun olacaktır. 1997-1998 öğretim döneminde tüm ilkokullar, 8 yıllık İlköğretim Okuluna dönüştürülmüş olup, 4 Köy İlköğretim Okulunun dışındaki diğer okullarımızdaki öğrenciler Taşımalı sistemle Merkez İlköğretim okullarına taşınmaktadır. Taşımalı Eğitim Sistemi için 2000-2001 Eğitim ve Öğretim yılında bu güne kadar ödenenler ile birlikte toplam 77.500.000.000 tl. gibi bir ücret ödenecektir.

                                                     İlçemizde halen Eğitim-Öğretime devam eden ,

>>>   1  adet  18   derslikli  Çok   Programlı   Lise   vardır.    Bu   lisede   124   öğrenci,  9 öğretmen  ile eğitim yapmaktadır.

>>>   6  adet  İlköğretim   Okulundan  2  adedi  ilçe  merkezinde  olup,  856   öğrenci,  29  öğretmen  ile eğitim yapmaktadır. Bu öğrencilerden 339 adedi Taşımalı Sistem ile köylerden taşınmaktadır.

>>>   Tazılar  Köyü   İlköğretim  Okulunda  11  öğrenci,  1  öğretmen ile, Yuva Köyü İlköğretim Okulunda 21 öğrenci,  1 öğretmen  ile, Çeltikdere İlköğretim   Okulu  21  öğrenci,  1   öğretmen  ile,   Şehit  Sami   Akbıyık İlköğretim Okulunda ise 16 öğrenci, 1 öğretmen ile, Eğitime devam etmektedir.

>>>   Halk   Eğitim    Merkezi   ve   Akşam   Sanat  Okulu   Müdürlüğümüzce açılan  kurslarımızda  ise 94 kız öğrenci, 2 usta öğretici ile Biçki, Dikiş ve Nakış dallarında eğitim almaktadır.

      İlçemizde Basımevi, Kitapevi olmayıp, Sportif tesislerden Futbol sahası ve Ülkemizde yaşanan Deprem afetinden dolayı orta derecede hasar görmüş ve henüz güçlendirmesi yapılmamış olması sebebiyle kullanılamayan bir kapalı spor ve düğün salonu bulunmaktadır. Henüz ilçemizde ilçe kültürüne has bir folklor türü olmayıp, Halk oyunu yönünden Mudurnu ve Kıbrısçık ilçelerinin etkisinde kalmıştır.

     El sanatları yönünden yöreye has el örgüleri, Kilim ve giysi yapımında kumaş yarine kullanılan şile bezi türünde kıvrak ve alaca dokumaları yapılmakta olup, bu dokumalar küçük tek kişilik el tezgahlarında yapılmaktadır. İlçemizin kendisine has çorba ve yemek çeşitleri vardır. Ayrıca; Hacet Bayramları İlçemizin en önemli Kültür Özelliklerinden biridir. Bu bayramlar her yıl Haziran ayı içerisinde köy köy tertip edilir. Bir şölen halinde geçen bu bayramlarda misafir ve davetlilere bol etli bulgur ve pirinç pilavı ikram edilerek, Allah’a şükür edilir ve af dilenir.

F-Ekonomik Durum:

     İlçe halkının geçim kaynağı çiftçilik, orman işçiliği ve hayvancılık olması nedeniyle yerleşim, Aladağ çayı vadisi ile onu besleyen kollarının geçtiği yerlerde oluşmuştur. İlçenin güneyinde bulunan ovalarda tarıma elverişli toprakların bulunması, yerleşme alanlarının bu kısımlarda yoğunlaşmasına neden olmuştur. İlçe yüzölçümünün büyük bir kısmının ormanlarla kaplı ve bozkır olması hayvancılığı geliştirmiştir.

     Hayvancılık Büyükbaş, Küçükbaş ve Kümes hayvancılığı olarak üç alanda da gelişmiştir. Bunlardan ülke ekonomisine büyük katkı sağlayan ve son zamanlarda büyük talep olan Et tavukçuluğu merkez ve köylerde olmak üzere 30 civarında kümes ile yapılmaktadır. Küçükbaş hayvancılık olarak da Ankara keçisi türünün yaygın olduğu Tiftik ve yün gibi diğer ürünlerinin yanı sıra, gerek ilçenin et ihtiyacının karşılanması ve gerekse ilimizde tüketilen et ihtiyacının büyük bir kısmı ilçemizde yapılan hayvancılıktan sağlanmaktadır.

     Büyükbaş hayvancılık olarak ise, ilçemizde günlük 60 ton kapasiteli ve 170-180 kişinin çalışmakta olduğu Süt Ürünleri Fabrikasının bulunması ve aktif olarak çalışan S.S.Haccağız Kooperatifi ile Tarım İlçe Müdürlüğümüzün gayretleri ile, özellikle son yıllarda, verimli ve iyi ırkta süt inekçiliği yapılmakta olup, ilçede günlük süt üretim kapasitesi ortalama olarak 20-25 ton arasında değişmektedir.

     Tarım alanında meyvecilik ve bahçe ziraati yaygındır. Yıllık 50 bin ton rekoltede Starking, Golden, Beşyıldız, Amasya ve Ferik cinsi elma üretimi başta olmak üzere kiraz, ayva, erik, üzüm türü ağırlıklı meyve üretilmektedir. Üretilen bu meyvenin ilçenin ulaşımını sağlayan yollarımızın özellikle kış ve sonbahar aylarında ulaşım koşullarının ağırlığı sebebiyle yeterince değerlendirilemediği ve ilçe ekonomisine istenilen katkıyı sağlayamadığı gözlenmektedir.

     Bahçe ziraati yönünden yıllardan beri yapılan açık ziraat olarak üretilen sebzecilik son yıllarda Tarım İlçe Müdürlüğümüzün gayretleriyle Sera üretimine yönlendirilmeye çalışılmakta olup, bu da 15-20 adet örnek sera projesiyle halka gösterilmeye çalışılmıştır. İlçe topraklarının yaklaşık olarak %40’ının ormanlara kaplı olmasına rağmen, yakacak ihtiyacı ile işçilik dışında bir girdi sağlanamamaktadır. Ancak, İlçemize orman envalinin işlenebileceği bir küçük sanayi tesisinin kazandırılması halinde hem ilçe ekonomisine katkı sağlayacak, hem de iş imkanı sağlayacağından belli sayıda ailenin geçimine yardımcı olacaktır.

     İlçemizde 24 adet tarımsal amaçlı kooperatif bulunmaktadır. Bunlardan büyük bir kısmının hiçbir faaliyeti olmayıp çok az bir kısmı da köylerde sulama hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla kurulmuş olmaktadır. Aktif durumda bulunan S.S.Haccağız kooperatifimizin ise 1600 ton kapasiteli Soğuk hava deposu, Paketleme ve Ambalaj Tesisi, Süt toplama ve soğutma ünitesi ile çiftçimize doğrudan hizmet olarak Tarımsal ilaç, yem ve gübre satışı gibi hizmetler sunmaktadır. Mevcut soğuk hava deposu yetersiz gelmekte olup, kış ulaşımının zor olması sebebiyle üreticimiz malını yaz ayından pazarlamak durumunda kalmakta, bu da üretilen malın tarladan satışı sebebiyle beklenen ücreti bulmamaktadır. İlçemizde meyve üretimi göz önüne alınarak bir soğuk hava deposu daha kazandırılmasının büyük ölçüde bir ekonomik girdi sağlayacağı düşünülmektedir.

G-Ulaşım ve Altyapı:

     İlçe merkezi, 54 Km. asfalt yol ile Bolu il merkezine, 41 Km. asfalt yol ile de Ankara ili Nallıhan ilçesine bağlantısı vardır.  İlçemize bağlı 29 köyümüzün de yolu vardır. Hoçaş-Çeltikdere grup yolu ile Nimetli-Demirkaya Grup yolunun 14 Km lik kısmı asfalt,diğer köy yollarımız ise stabilize kaplamadır. Söz konusu yollarımız çoğunluğunun stabilize olması sebebiyle sık sık bozulmalara uğramakta, bunlar ise Köy Hizmetleri İl Müdürlüğüne bağlı ekiplerce bir program dahilinde onarılmaktadır.

     Seben - Bolu il yolunun asfaltına 1 köyümüz tamamen , 5 köyümüzde kısmen ,Seben Nallıhan karayolunun asfalt olmasından ise 4 köy tamamen, 4 köy de kısmen faydalanmaktadır. İlçemizin, Alpağut,Hoçaş, Çeltikdere, ve Susuz köyü Çatak Mahallesi, Dedeler, Nimetli ve Değirmen kaya Köylerinin yolları asfalt olup,diğer köy ve mahalle yollarımız stabilize kaplamadır. İlçe merkez ve köylerimizin tamamında elektrik mevcuttur. İlçemiz merkez ve köyleri tam otomatik şehirler arası ve milletlerarası telefona açıktır. TELSİM HATLI cep telefonları Ocak ayı içinde görüşmelere açılmış ve TURKCELL HATTI da açılmıştır. İlçe elektrik şebekesi Nallıhan ve Kıbrısçık hatlarına bağlı olarak 2 koldan beslenmektedir. İlçe merkezimizin kanalizasyon sorunu çözülmüş, köylerimizde de Devlet imkanları ve desteği ile tamamlanmıştır. İlçe merkezi ve köylerimizin içme suları mevcut olup, zamanla gelişen hayvancılığında etkisiyle bazı köylerimizde yetersizlikler vardır. Bunlarda zaman içinde ve maddi imkanlar ölçüsünde devlet imkanları ile çözülmüştür.